Samuël 1066-1019
Samuël komt uit de stam Levi. Zijn moeder staat hem af aan de Heer, vanaf zijn 4e jaar wordt hij opgevoed door Eli en woont hij bij de verbondstent in Silo.
Vanaf 1066 is Samuël rechter en profeet. Maar de Filistijnen heersen over Israël.
In 1046 belegt Samuël een volksvergadering in Mispa, om voor de Heer te offeren. De Filistijnen vallen onmiddellijk aan, maar de Heer brengt hen door onweer in verwarring en ze worden verslagen. Samuël richt een steen op: Eben-Haëzer.
Samuël zalft eerst Saul als koning en later David. Als Saul het koningschap gaat uitoefenen trekt Samuël zich terug in Rama.
Samuël is een zoon van Hanna en Elkana, uit Rama (Ramathaïm-Zofim) in het bergland van Efraïm. Zij behoren tot de stam Levi (1Kron.6:18,19). Elkana en zijn twee vrouwen reisden jaarlijks naar het heiligdom in Silo om de Heer te aanbidden, een reis van ongeveer 18 km.
Omdat zij kinderloos bleef, had Hanna dit keer lang tot de Heer gebeden. Zij belooft, dat als zij een zoon krijgt, zij die aan de Heer zal wijden: een nazireeër bij wie het haar nooit zal worden afgeschoren. De hogepriester Eli belooft, dat haar gebed zal worden verhoord en dat gebeurt ook. Hanna krijgt een zoon en blijft daarna tijdens de jaarlijkse reis thuis, tot Samuël 4 jaar is. Dan brengt zij hem naar de priester Eli om er te blijven. Eli knielt voor de Heer en Hanna bidt een lied met profetische strekking. (1Sam.2:1-10)
Rama ligt 8 km ten noorden van Jeruzalem,
Silo ligt nog 18 km verder naar het noorden.Samuël was zeer geliefd bij God en bij de mensen (1Sam.2:26) en bij het opgroeien neemt zijn gezag toe (1Sam.3:19-4:1). Hij is zowel profeet als rechter.
Jaarlijks organiseert Samuël een volksvergadering in Gilgal, Mispa of Betel. Daar worden bestuurlijke zaken geregeld en rechtszittingen gehouden.
Tevens richt Samuël een profetenschool op in (of bij) zijn ouderlijke stad Rama.De rampzalige oorlog tegen de Filistijnen, waarbij de ark werd buitgemaakt en Eli en zijn zonen stierven, is inmiddels 20 jaar geleden. De ark is teruggebracht door de Filistijnen, omdat zij door plagen getroffen werden; deze staat nu in Kirjat-Jearim, al die 20 jaar. Israël wil terugkeren tot hun Heer en ze doen de afgodsbeelden van Baäl en Astarte weg. Samuël belegt een volksvergadering in Mispa om tot de Heer te bidden en voor Hem te offeren.
Tijdens het offer vallen de Filistijnen hen al aan. Toen donderde de Heer tegen de Filistijnen en ze raken in verwarring en vluchten, de Israëlieten achtervolgen hen tot onder Bet-Kar. Daar plaatst Samuël een steen en noemt die Eben-Haëzer (“tot hier toe heeft de Heer ons geholpen”). Een naam, die we nu nog vaak gebruiken.
Als Samuël oud is geworden, benoemt hij zijn zonen Joël en Abia tot rechters. Ze zetelen in Berseba. Maar ze zijn corrupt en verdraaien het recht. Daarom vraagt het volk om een koning. Samuël wil eerst niet: De Heer is uw koning (1Sam.8:6, dezelfde overtuiging als Gideon, Recht.8:23). Maar de Heer zegt Samuël, dat hij moet toegeven en dan zalft hij Saul tot koning. Samuël roept het volk bij elkaar in Gilgal om het koningschap van Saul te bevestigen. Bij die gelegenheid spreekt Samuël zijn afscheidsrede. Hij is nu immers geen rechter meer. Hij trekt zich terug in Rama, maar treedt nog wel op als profeet.
Nog later gaat Samuël naar Betlehem om daar op aanwijzing van de Heer David tot koning te zalven. Saul achtervolgt David verbitterd en in die periode overlijdt Samuël, hij wordt begraven in Rama.
Als Saul door de Filistijnen in het nauw gedreven wordt, gaat hij naar een geestenbezweerster en laat hij Samuël oproepen. Dan is Samuël *) na zijn dood nog eenmaal profeet en hij voorspelt, dat Saul en zijn zonen de volgende dag bij hem in het dodenrijk zullen zijn. En dat is ook gebeurd…
*) Er zijn ook theologen van naam, die beweren, dat de opgeroepen persoon niet echt Samuël kan zijn geweest.
Bronvermelding:
Afbeelding 1:
Bron: van Deursen, Schoolatlas voor de bijbelse geschiedenis. CC BY-SA 4.0Afbeelding 2:
Romke Hoekstra: Aernewâld, Eben-Haëzer (gevelstien). CC BY-SA 4.0Afbeelding 3:
Corbould: “Saul and the witch of Endor” CC BY-NC 2.0