Ptolemaeus V 204-198
Ptolemaeus V is nog maar 6 jaar oud, als hij koning wordt. Zijn bijnaam is Epifanes. Hij regeert van 204 tot 180*).
Tetradrachme met beeltenis van Ptolemaeus V
Aanvankelijk ligt de feitelijke regeermacht in handen van regenten, want de koning is te jong. De regenten stellen in het binnenland weer orde op zaken. De priesters van Memphis zijn daar dankbaar voor, zoals is ingebeiteld in de steen van Rosetta**).
Vijfde Syrische oorlog (202-195) ***)
Antiochus III had de vierde Syrische oorlog verloren in de slag bij Rafia (219-217). Daarna heeft hij enkele noordelijke gebieden veroverd en nu komt hij terug met een nog groter leger, uitgerust met o.a. oorlogsolifanten. Het leger van de Ptolemaeën onder leiding van Scopas van Aetolia lijdt grote verliezen en wordt uiteindelijk in de pan gehakt in de slag bij Paneas (Ceasarea Filippi), aan de voet van het Hermongebergte.
Ceasarea Filippi aan de voet van de Hermon
De Seleuciden heersen nu ook over beneden Syrië en Palestina en daarmee ook over Israël.
Daarna sluit Antiochus III vrede en geeft Ptolemaeus V zelfs zijn dochter Cleopatra tot vrouw.
Afbrokkeling en einde van het rijk
Het rijk van de Ptolemaeën is een stuk zwakker geworden, maar blijft toch nog 168 jaar voortbestaan, omdat ze zich aansluiten bij de Romeinen, die een opkomende macht zijn****).
Omdat Palestina vanaf 198 onder de regering van de Seleuciden valt, eindigt hier onze beschrijving van de Ptolemaeën.*) Ptolemaeus V is koning van 204-180. In de koptitel staat 204-198, omdat vanaf 198 Israël onder het bestuur van de Seleuciden valt.
**) De steen van Rosetta is gebeiteld in 196 v.C. door de priesters van Memphis. Er staan drie identieke teksten op in het volgende schrift:
- Egyptische hiëroglyfen
- Egyptisch in demotisch schrift
- Koinè-Grieks
De steen is gevonden in 1799 door een Franse officier. Toen de Engelsen in 1801 Alexandrië veroverden op Napoleon, kwam de steen in Engelse handen. Hij staat nu in het Britisch Museum in Londen. Het is een belangrijk hulpmiddel geweest om de hiëroglyfen te ontcijferen.
Steen van Rosetta in het British Museum
***) Het verloop van de vijfde Syrische oorlog is al aan Daniël voorzegd (Dan.11:13-17), inclusief de inname van Israël (“het Sieraadland”), het gesloten vredesakkoord en het uithuwelijken van Cleopatra aan Ptolemaeus V (vers17).
****) De laatste koningin van het rijk van de Ptolemaeën is de bekende koningin Cleopatra (Cleopatra VII Filopator). Zij had een relatie met Julius Ceasar. Nadat deze was vermoord, ging zij een relatie aan met de Romeinse generaal Marcus Antonius. Samen voerden ze oorlog tegen Octavianus (de latere keizer Augustus) in een strijd om de opvolging van Julius Ceasar. Zij verloren en pleegden beiden zelfmoord, waarna het Ptolemaeïsche rijk eindigde in het jaar 30 v.C..
Bronvermelding:
Afbeeldingen:
Afbeelding 2: https://static.miraheze.org/christipediawiki/8/87/Isra%C3%ABl_-_Wolters.jpg
Afbeelding 3: https://search.openverse.engineering/image/363cd1b6-ba44-4bd6-940e-f0e2b7e2a8f5