Octavianus (Augustus) 31 v.C.-14 n.C.

Octavianus is de achterneef van Julius Caesar. Hij is een eerzuchtige jongeman en blijkt het politieke spel goed te beheersen. Hij kan ook meedogenloos zijn.

 

 

 

 

Octavianus/Augustus

 

 

Op 18-jarige leeftijd begeleidt hij Julius Caesar naar Hispania, als Caesar ten strijde trekt tegen de zonen van Pompeius. Een jaar later, in 44, is hij onderweg voor een veldtocht tegen de Parthen. Als hij hoort van de moord op Julius Caesar, keert hij meteen terug naar Rome.

In het testament van Julius Caesar wordt Octavianus postuum als zoon geadopteerd. Dit is juridisch aanvechtbaar en Marcus Antonius accepteert het testament niet. Maar Octavianus accepteert het wel en begint onmiddellijk alle legaten uit te keren. Die zijn bestemd voor de veteranen en voor de bevolking van Rome. Het geld schiet hij voor uit de krijgskas en uit zijn persoonlijk vermogen.

Op die manier wordt hij natuurlijk populair. Terwijl Marcus Antonius de moordenaars  van Julius Caesar achtervolgt in Gallia, grijpt Octavianus de macht in Rome en begint een leger op te bouwen. Hij wordt gesteund door de invloedrijke senator Cicero en door de steenrijke Maecenas. De Senaat wordt (militair) gedwongen om hem als consul te benoemen.

In 43 voorkomt de Senaat een burgeroorlog door het instellen van het 2e triumviraat, een driehoofdig leiderschap bestaande uit Marcus Antonius, Lepidus en Octavianus. Om de overeenkomst te bezegelen, trouwt Octavianus met Clodia, de stiefdochter van Marcus Antonius*).

Marcus Antonius en Octavianus strijden gezamenlijk tegen de moordenaars van Julius Caesar en degenen, die het complot tegen hem hadden gesteund. Daarbij worden vele aristocraten vermoord, zodat de republikeinse invloed in de Senaat afneemt.
Uiteindelijk worden Caesars moordenaars Brutus en Longinus met hun leger verslagen bij Filippi in Macedonië in 42.

Na allerlei verwikkelingen is de verdeling uiteindelijk als volgt: Marcus Antonius krijgt het beheer over de oostelijke provincies, inclusief Palestina en Octavianus over Italia en Hispania. Lepidus wordt op een zijspoor gedirigeerd.
In de loop van de tijd ontstaat er steeds meer strijd tussen Octavianus en Marcus Antonius. In 33 eindigt het tweede triumviraat.

 

 

 

Gebiedsverdeling aan het einde van het 2e triumviraat:
Groen: Octavianus
Paars: Marcus Antonius en zijn bondgenoten

 

Als Marcus Antonius steeds meer toezeggingen doet aan Cleopatra VII, krijgt hij de Senaat tegenover zich. Hij wordt tot staatsvijand verklaard. De oorlog ontbrandt en in 31, in de zeeslag bij Actium wordt Marcus Antonius verslagen, waarna hij zelfmoord pleegt in Egypte. Octavianus is nu alleenheerser.

 

 

Slag bij Actium (Griekenland) in 31
Rood: Octavianus, Paars: Marcus Antonius

 

 

Octavianus heerst over het gehele Romeinse rijk vanaf 31
Als Octavianus in 29 terugkeert uit het oosten begint hij het staatsbestel te hervormen. Feitelijk wordt de republiek afgeschaft en is hij alleenheerser. Maar in naam blijft het Romeinse Rijk een republiek en is Octavianus “gewoon” senator.
Uiteindelijk gaat de Senaat in 27 akkoord met de nieuwe staatsinrichting en wordt Octavianus keizer. Officieel is hij geen keizer maar “princeps” (“eerste” onder de senatoren). De Senaat geeft hem de naam “Augustus” (“Verhevene”)**).

Er breekt voor de Romeinen een tijd van vrede aan, de “Pax Romana” ***).
Tijdens zijn regering laat keizer Augustus vele grote bouwwerken verrijzen. Hij reorganiseert de rechtspraak en de economie en geleidelijk komt er steeds meer welvaart.
Ook reorganiseert hij de belastingheffing in de provinciae. Er is een volkstelling nodig om vast te stellen hoeveel belasting iedere provincie moet opbrengen. Dit is de bekende volkstelling, waar Lucas in zijn evangelie over bericht.

Van Nazaret naar Betlehem.
Een reis van zo’n 150 km.
De volkstelling (census) in Betlehem
Schilderij van Pieter Brueghel de Oude.

 

 

 “In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven. Deze eerste volkstelling vond plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrië. Iedereen ging op weg om zich te laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam. Ook Jozef ging op weg om zich te laten inschrijven. Samen met Maria, zijn aanstaande vrouw, die zwanger was, reisde hij van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Betlehem heet, aangezien hij van David afstamde.” (Luc.2:1-5)

 

Het echte grote nieuws komt uit Betlehem in Judea, maar het is Augustus vermoedelijk ontgaan. Hij houdt zich bezig met andere zaken.

Op 19 augustus 14 n.C. overlijdt keizer Augustus, terwijl hij op reis is. Hij is 76 jaar geworden, voor die tijd een uitzonderlijk hoge leeftijd.
Zijn geadopteerde zoon Tiberius neemt de macht over.

*) In het jaar 40 laat Octavianus zich al weer scheiden van Clodia en trouwt hij met Scribonia, ze krijgen een dochter Julia. In 38 laat hij zich weer scheiden van Scribonia en trouwt met Livia Drusilla, die twee zoons uit haar eerdere huwelijk meebrengt: Tiberius en Drusus. Tiberius zal later Octavianus (Augustus) opvolgen.
**) In het jaar 8 v.C. wijzigt de Senaat de naam van de maand sextilus in augustus. Keizer Augustus was weliswaar in september geboren, maar in de zesde maand (sextilus) was hij voor het eerst consul geworden.
***) In januari 29 laat Octavianus de deuren van de tempel van Janus sluiten. De tempel van Janus is de belangrijkste tempel op het Forum Romanum in Rome. De deuren staan open in tijden van oorlog en worden gesloten als er vrede is. Deze deuren hadden wel 100 jaar open gestaan.

 

 

Bronvermelding:

Afbeeldingen:
Afbeelding 1: https://live.staticflickr.com/3830/12008067755_4721a01582_b.jpg

Afbeelding 2: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/Roman-Empire-Triumvirat2.png
Afbeelding 3: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Battle_of_Actium-en.svg/716px-Battle_of_Actium-en.svg.png?20221016234743
Afbeelding 4: https://static-new.miraheze.org/christipediawiki/8/87/Isra%C3%ABl_-_Wolters.jpg
Afbeelding 5: https://live.staticflickr.com/2478/3713215932_51c058c7b3_b.jpg