Eerste deel Septuagint is klaar  246

De Septuagint is de vertaling in het Grieks (Koinè) van de Tenach, ons huidige Oude Testament.

De Egyptische koning Ptolemaeus II laat een grote bibliotheek bouwen in Alexandrië. De beheerder van de bibliotheek, Philadelphus, raadt de koning aan om de Joodse Bijbel, de Tenach, in het Grieks te laten vertalen. Er wordt contact gezocht met de hogepriester in Jeruzalem en 70 (of 72) rabbijnen beginnen aan de vertaling vanuit het Hebreeuws in het Grieks*). Naar het getal 70 wordt de Septuagint genoemd: de vertaling van de zeventig.

Ongeveer in het jaar 246 is de vertaling van de Thora klaar. De Thora zijn de eerste vijf boeken van de Bijbel: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium. In het Grieks heten ze nu de Pentateuch en in het Nieuwe Testament worden ze vaak kortweg aangeduid met “de wet” of met “Mozes”.

De vertaling van het verdere OT, de Tenach, heeft langer geduurd, nog wel honderd of misschien zelfs tweehonderd jaar**).

Fragment van de Septuagint uit de Codez Sinaïticus

De Septuagint is van groot belang. Allereerst natuurlijk voor de vele Joden, die in Alexandrië wonen. De meesten spreken Grieks en kennen geen Hebreeuws of Aramees meer. Door de Septuagint-vertaling kunnen ze de schriftlezing in de synagoge weer volgen.

In de tijd van Christus op aarde is de Septuagint de bijbeltekst, die het meest wordt gebruikt. Als in het Nieuwe Testament het Oude Testament wordt aangehaald, zijn dit daarom vaak citaten uit de Septuagint (bijvoorbeeld in het evangelie van Mattheus en in het boek Hebreeën) ***).

Voor de verspreiding van het evangelie van Jezus Christus is de Septuagint ook erg belangrijk: in het hele oostelijke deel van het grote Romeinse Rijk wordt immers Grieks gesproken. Die mensen kunnen nu zelf de bijbel lezen.

Tijdens de Talmoedische periode (vanaf 500 n.C.) wordt de vertaling van de Septuagint betreurd. De Joden keren terug naar het Hebreeuws.

*) In de brief van Aristeas is een legende beschreven over die vertaling. Aristeas is een Grieks sprekende Jood uit Alexandrië uit de tweede eeuw voor Christus. Hij schrijft in briefvorm het verhaal op, dat 72 rabbijnen uit Jeruzalem (6 uit elke stam van Israël) naar Alexandrië zijn gehaald en vervolgens op het eilandje voor de kust, Pharos, ieder apart aan de vertaling zijn gaan werken. Na verloop van 72 dagen (!) waren ze klaar. Hun vertalingen kwamen exact overeen. Op 13 plaatsen waren ze van de grondtekst afgeweken en die 13 plaatsen hadden ze alle 72 hetzelfde vertaald.
Het eilandje Pharos voor de kust van Alexandrië

**) De vertaling van de Thora in het Koinè is zeer goed. De vertaling van de rest van de Tenach is van wisselende kwaliteit. Al voor de geboorte van Jezus begint men aan verbeteringen.
De Masoretische tekst is een Hebreeuwse tekst van de bijbel, die de bron is voor onze westerse bijbelvertaling. De Masoretische tekst wordt ook door de Joden gebruikt. Als brontekst voor de Septuagint is echter een andere Hebreeuwse tekst gebruikt, die op enkele details afwijkt van de Masoretische tekst.
Behalve de Tenach (ons Oude Testament) bevat de Septuagint 13 apocriefe of deutero-canonieke boeken.

***) Een bekend voorbeeld: In onze bijbelvertaling staat in Jesaja 7:14: “...de jonge vrouw is zwanger, zij zal spoedig een zoon baren en hem Immanuël noemen.”
En in Matteüs 1:23: “De maagd zal zwanger zijn en een zoon baren, en men zal Hem de naam Immanuël geven,...”
In het Hebreeuws (Jesaja) staat het woord “almah”, dat zowel “maagd” als “jonge vrouw” kan betekenen. In het Koinè (Matteüs) is dit vertaald met “parthenos”, dat “maagd” betekent. Dit was dus de interpretatie van de zeventig rabbijnen, die vertaalden. Zij moesten een Grieks woord kiezen en kozen het woord “parthenos” (Dit is lang vóór de geboorte van de Messias).

Verschillen tussen de tekst in het OT en de aanhaling in het NT kunnen gedeeltelijk worden verklaard door zulk verschil in taal.

Bronvermelding:

Afbeeldingen:
Afbeelding 1: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Sinaiticus_text.jpg
Afbeelding 2: https://search.openverse.engineering/image/de025219-214f-4c59-936b-d68a9e43835b